جنین از دیرباز یکی از مراکز اصلی گروه‌های مسلح فلسطینی در کرانه باختری رود اردن بوده، اما نیروهای امنیتی تشکیلات خودگردان در هفته‌های اخیر کوشیده‌اند بار دیگر کنترل این منطقه را به دست بگیرند. این عملیات با چه هدفی صورت می‌گیرد؟
عملیات تشیکلات خودگردان در جنین اوایل دسامبر ۲۰۲۴ (اواسط آذر) کلید خورد و نیروهای امنیتی در اطراف شهر و همچنین اردوگاه پناهندگان مجاور آن، ایست‌های بازرسی برپا کردند.
خبرگزاری رویترز پنجشنبه ،۲۰ دی، نوشت پایان احتمالی مناقشه غزه می‌تواند به تغییراتی بزرگ در صحنه سیاسی فلسطین بینجامد و تشکیلات خودگردان با آگاهی از این موضوع، در تلاش است تا موقعیت خود را در جنین تثبیت کند.
مقام‌های تشکیلات خودگردان می‌گویند نمی‌خواهند حماس و جهاد اسلامی فلسطین دست بالا را در کرانه باختری، به‌ویژه جنین، داشته باشند و حکومتی مانند حکومت حماس در غزه، در این منطقه به وجود آورند، زیرا چنین رویدادی می‌تواند بار دیگر به رویارویی با اسرائیل منجر شود.
انور رجب، سخنگوی نیروهای امنیتی تشکیلات خودگردان، ۲۰ دی در یک نشست خبری اعلام کرد از زمان آغاز عملیات این نهاد در جنین، ۲۴۷ نفر بازداشت شده‌اند که از این تعداد، هشت تن به تامین مالی گروه‌های مسلح فلسطینی در شمال کرانه باختری متهم هستند.
نیروهای تشکیلات خودگردان علاوه بر کشف و ضبط مقادیری تسلیحات و مهمات، ۲۴۵ دستگاه انفجاری را نیز خنثی کردند.
رجب افزود نیروهای تشکیلات خودگردان همچنین وجوهی را مصادره کردند که قرار بود به خانواده‌های «شهدا و زندانیان» فلسطینی تعلق بگیرد اما «قانون‌شکنان» از آن «سوءاستفاده» می‌کردند.
رویترز در ادامه گزارش خود نوشت تشکیلات خودگردان می‌کوشد هم‌زمان با عملیات خود در جنین، اعتماد ساکنان این منطقه را نیز به دست آورد.
تحلیل‌گران معتقدند تشکیلات خودگردان امیدوار است با تحکیم قدرت و نفوذش در کرانه باختری، شانس خود را برای نقش‌آفرینی در نوار غزه پس از خاتمه مناقشه کنونی افزایش دهد.
اعضای حماس ۱۵ مهر سال گذشته (هفتم اکتبر) با حمله به جنوب اسرائیل حدود هزار و ۲۰۰ نفر را کُشتند و بیش از ۲۵۰ تن را به گروگان گرفتند.
اسرائیل در واکنش به این تهاجم، عملیات نظامی گسترده‌ای را در نوار غزه آغاز کرد که بنا بر اعلام وزارت بهداشت حماس، تاکنون بیش از ۴۶ هزار کشته و ۱۰۹ هزار زخمی بر جای گذاشته است.
در روزهای اخیر، تلاش‌ها و رایزنی‌های بین‌المللی برای پایان دادن به درگیری‌ها در غزه شدت گرفته است.
دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری منتخب ایالات متحده، ۱۸ دی هشدار داد اگر گروگان‌های در بند حماس تا زمان آغاز به کار دولت جدید آمریکا آزاد نشوند، «در خاورمیانه جهنم به راه خواهد افتاد».
مقام‌های اسرائیلی بارها تاکید کرده‌اند حماس نمی‌تواند در اداره غزه پس از پایان جنگ، نقش داشته باشد.
اما غزه تنها دغدغه مقام‌های اسرائیلی در روزهای اخیر نیست. مردان مسلح ۱۷ دی با تیراندازی به سوی یک اتوبوس و شماری از خودروهای غیرنظامی در کرانه باختری، سه نفر را کشتند و هفت تن دیگر را زخمی کردند.
کانال ۱۲ اسرائیل گزارش داد در پی این حمله مرگبار، بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، شامگاه ۲۰ دی در جلسه‌ای با شماری از وزیران و مقام‌های امنیتی این کشور، راه‌های مقابله با تهدیدات در کرانه باختری را مورد بررسی قرار داد.
بر اساس این گزارش، رونن بار، رییس آژانس امنیت (شین بت) در این جلسه از دولت اسرائیل خواسته است مجوز عملیات گسترده ارتش این کشور در کرانه باختری را صادر کند.
احتمال تشدید درگیری‌ها در کرانه باختری موجب شده تشکیلات خودگردان به دنبال افزایش دامنه نفوذ خود در کرانه باختری باشد اما تحقق این موضوع به‌آسانی ممکن نخواهد بود.
رویترز نوشت نیروهای امنیتی تشکیلات خودگردان در هفته‌های اخیر در جنین با «مقاومت شدید» روبه‌رو بوده و با گروه‌های مسلح در این منطقه درگیر شده‌اند.
خشونت‌ها در جنین تاکنون دست‌کم ۱۳ کشته بر جای گذاشته که در میان آنان، شش نیروی امنیتی و یک عضو گروه‌های مسلح فلسطینی دیده می‌شوند.
دامنه این مناقشه حتی به شهرهای طوباس و طولکرم نیز کشیده شده است.
یکی از ساکنان جنین با نام محمد جربو که در جریان درگیری‌های اخیر زخمی شده، شرایط در منطقه را «فاجعه‌آمیز» خواند و گفت در پی عملیات تشکیلات خودگردان، برخی غیرنظامیان جان خود را از دست داده‌اند.
شماری دیگر از ساکنان جنین هم از این عملیات گله‌مند هستند. رویترز با اشاره به این نارضایتی نوشت تشکیلات خودگردان در نگاه بسیاری در جنین، «فاسد و ناکارآمد» است.
یک مقام اسرائیلی شهریورماه در گفت‌وگو با ایران‌اینترنشنال اعلام کرد «تروریست‌ها» با حمایت جمهوری اسلامی، در شهرها و اردوگاه‌های پناهندگان در کرانه باختری پایگاه‌های نظامی ساخته‌اند.
پیش‌تر در مردادماه نیز یسرائیل کاتز، وزیر امور خارجه وقت اسرائیل، هشدار داد جمهوری اسلامی می‌کوشد جبهه شرقی جدیدی در جنگ نیابتی خود علیه اسرائیل ایجاد کند.
به گفته او، این جبهه با حمایت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی علیه کرانه باختری و اردن هدف‌گذاری شده است.